اثر آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر میانگین وزن دانه، وزن حجمی و عملکرد دانه گندم در شرایط دیم

به منظور بررسی اثر آبیاری تکمیلی و نیتروژن بر وزن دانه، وزن حجمی و عملکرد دانه گندم تحت شرایط دیم و در سیستم آبیاری تکمیلی، پژوهشی مزرعه‌ای در قالب طرح آماری کرت های دو بار خرد شده در سال های زراعی 84-83 و 85-84 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز به اجرا درآمد. تیمار اصلی آبیاری در ? سطح شامل: بدون آبیاری (دیم)، آبیاری در مراحل ساقه رفتن، غلاف رفتن، گلدهی و پر شدن دانه، تیمار فرعی شامل ? رقم گندم به نام های آگوستا و فاین- ?? و تیمار فرعی فرعی شامل نیتروژن در 3 سطح صفر، 40 و 80 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج نشان داد که در هر دو سال آزمایش، بیشترین وزن هزار دانه و وزن حجمی دانه گندم از تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله پر شدن دانه بدست آمد. بعلاوه، بیشترین وزن دانه و وزن حجمی دانه مربوط به تیمار80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، در تیمارهای آبیاری تکمیلی و دیم بود. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که بین مقادیر مختلف نیتروژن و میزان آب دریافتی با وزن دانه و وزن حجمی دانه در تیمار های آبیاری تکمیلی همبستگی زیادی وجود داشت. بیشترین عملکرد دانه در هر دو سال آزمایش، از تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله ساقه رفتن و کمترین مقدار از تیمار دیم حاصل شد. آبیاری تکمیلی در مرحله ساقه رفتن در سال 84-83 و 85-84 منجر به افزایش عملکردی به ترتیب حدود 200 و 221 درصد، در مقایسه با تیمار دیم گردید. همچنین بیشترین عملکرد دانه از تیمار 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در تیمار آبیاری تکمیلی در مرحله ساقه رفتن و از رقم فاین-15 بدست آمد. بنابراین، آبیاری تکمیلی در مرحله حساس رشد گندم تاثیر بارزی بر عملکرد دانه ارقام گندم دیم دارد و در صورت تامین آب کافی و نیتروژن در دیمزارها می توان با یک آبیاری تکمیلی در زمان مناسب، عملکرد گندم دیم و نیز کیفیت دانه را بهبود بخشید.